Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas? (TCMB), Ekim ay? faiz karar?n? aç?klad?. Para Politikas? Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oran?n?n yüzde 12'den yüzde 10,5'e indirilmesine karar verdi.
Karar metninde jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zay?flat?c? etkisinin artarak sürdü?ü, önümüzdeki döneme ili?kin küresel büyüme tahminleri a?a?? yönlü güncellenmeye devam etmekte ve resesyonun kaç?n?lmaz bir risk faktörü oldu?u de?erlendirmelerinin yayg?nla?makta oldu?u belirtildi.

Metinde, “Türkiye'nin geli?tirdi?i stratejik nitelikte çözüm araçlar? sayesinde temel g?da ba?ta olmak üzere baz? sektörlerdeki arz k?s?tlar?n?n olumsuz etkileri azalt?lm?? olsa da uluslararas? ölçekte üretici ve tüketici fiyatlar?n?n art?? e?iliminin sürmektedir. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararas? finansal piyasalar üzerindeki etkileri yak?ndan izlenmektedir. Bununla birlikte, geli?mi? ülke merkez bankalar? artan enerji fiyatlar? ve arz-talep uyumsuzlu?u ile i?gücü piyasalar?ndaki kat?l?klara ba?l? olarak enflasyonda görülen yükseli?in beklenenden uzun sürebilece?ini vurgulamaktad?rlar. Ülkeler aras?nda farkl?la?an iktisadi görünüme ba?l? olarak geli?mi? ülke merkez bankalar?n?n para politikas? ad?m ve ileti?imlerinde ayr??ma artarak devam etmektedir. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankalar? taraf?ndan geli?tirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin sürdü?ü gözlenmektedir. 2022'nin ilk yar?s?nda güçlü bir büyüme gerçekle?mi?tir. Y?l?n ikinci yar?s?na dair öncü göstergeler ise zay?flayan d?? talebin etkisiyle büyümedeki yava?laman?n sürdü?üne i?aret etmektedir.

Bununla birlikte, imalat sanayi üzerindeki d?? talep kaynakl? bask?lar?n iç talep ve arz kapasitesi üzerinde ?imdilik s?n?rl? olan etkileri yak?ndan takip edilmektedir. ?stihdam kazan?mlar? benzer ekonomilere göre daha olumlu seyretmektedir. Özellikle istihdam art???na katk? veren sektörler dikkate al?nd???nda büyüme dinamiklerinin yap?sal kazan?mlarla desteklenmekte oldu?u görülmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bile?enlerin pay? artarken, turizmin cari i?lemler dengesine beklentileri a?an güçlü katk?s? devam etmektedir. Bunun yan?nda, enerji fiyatlar?ndaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlar?n?n resesyona girme olas?l??? cari denge üzerindeki riskleri canl? tutmaktad?r. Cari i?lemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kal?c? hale gelmesi, fiyat istikrar? için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme h?z? ve eri?ilen finansman kaynaklar?n?n amac?na uygun ?ekilde iktisadi faaliyet ile bulu?mas? yak?ndan takip edilmektedir. Ayr?ca, son dönemde belirgin ?ekilde aç?lan politika-kredi faizi makas?n?n ilan edilen makroihtiyati tedbirlerin katk?s? ile geldi?i denge yak?ndan takip edilmektedir. Kurul, parasal aktar?m mekanizmas?n?n etkinli?ini destekleyecek araçlar?n? güçlendirmeye devam edecektir” denildi.

Enflasyonda gözlenen yükseli?te; jeopolitik geli?melerin yol açt??? enerji maliyeti art??lar?n?n gecikmeli ve dolayl? etkileri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama olu?umlar?n?n etkileri, küresel enerji, g?da ve tar?msal emtia fiyatlar?ndaki art??lar?n olu?turdu?u güçlü negatif arz ?oklar? etkili olmaya devam etti?i belirtilen metinde “Kurul, sürdürülebilir fiyat istikrar? ve finansal istikrar?n güçlendirilmesi için at?lan ve kararl?l?kla uygulanan ad?mlar ile birlikte, küresel bar?? ortam?n?n yeniden tesis edilmesiyle dezenflasyonist sürecin ba?layaca??n? öngörmektedir. Azalan d?? talebin toplam talep ko?ullar? ve üretim üzerindeki etkileri yak?ndan izlenmektedir. Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin daha da artt??? bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki art?? trendinin sürdürülmesi aç?s?ndan finansal ko?ullar?n destekleyici olmas? kritik önem arz etmektedir.

Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 150 baz puan dü?ürülmesine karar vermi?tir. Kurul, takip eden toplant?da da benzer bir ad?m at?ld?ktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini gündeme alm??t?r. Fiyat istikrar?n?n sürdürülebilir bir ?ekilde kurumsalla?mas? amac?yla TCMB'nin tüm politika araçlar?nda kal?c? ve güçlendirilmi? lirala?may? te?vik eden geni? kapsaml? bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. De?erlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika ad?mlar? para politikas? aktar?m mekanizmas?n?n etkinli?inin güçlendirilmesi için kullan?lmaya devam edilecektir. TCMB, fiyat istikrar? temel amac? do?rultusunda enflasyonda kal?c? dü?ü?e i?aret eden güçlü göstergeler olu?ana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ula??ncaya kadar elindeki tüm araçlar? lirala?ma stratejisi çerçevesinde kararl?l?kla kullanmaya devam edecektir.

Fiyatlar genel düzeyinde sa?lanacak istikrar, ülke risk primlerindeki dü?ü?, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki art?? e?iliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kal?c? olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrar? ve finansal istikrar? olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yat?r?m, üretim ve istihdam art???n?n sa?l?kl? ve sürdürülebilir bir ?ekilde devam? için uygun zemin olu?acakt?r. Kurul, kararlar?n? ?effaf, öngörülebilir ve veri odakl? bir çerçevede almaya devam edecektir” ifadelerine yer verildi.

Ali Canberk Özbu?utu